Wrocławski Teatr Współczesny

Festiwal Dramatu. Na scenach WTW oraz innych teatrów wrocławskich zaprezentowaliśmy najciekawsze przedstawienia polskiego dramatu współczesnego, zrealizowane w ostatnich dwóch sezonach. W programie Festiwalu znalazły się m.in. spektakle: Miedzy nami dobrze jest Doroty Masłowskiej z Teatru Narodowego w Bukareszcie, nie-boska komedia. WSZYSTKO POWIEM BOGU! Pawła Demirskiego z Narodowego Starego Teatru w Krakowie, Apokalipsa Tomasza Śpiewaka z Nowego Teatru w Warszawie.

Zaprezentowaliśmy także czytania performatywne przygotowane specjalnie na Festiwal Dramatu: m.in. Sztukę mięsa Weroniki Murek z Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy.

Czytania dramatów. Na scenach WTW i innych miejscach miasta zaprezentowaliśmy pięć czytań performatywnych sztuk nadesłanych na Konkurs Dramaturgiczny. Zostały one zrealizowane przez młodych reżyserów a wyboru tekstów dokonaliśmy w drodze konkursu eksplikacji. W programie czytań znalazły się: Dzieci Wojciecha Ziemilskiego, Drzewom nie wypadają włosy Małgorzaty Szczerbowskiej, Wolfgang Amadeusz Moz Michała Bajera, Kunstkammer Agnieszki Jakimiak oraz Bar świętej krewety Mariusza Sieniewicza.

Festiwal zakończyła dyskusja panelowa prowadzona przez prof. Jacka Kopcińskiego - redaktora naczelnego miesięcznika "Teatr", w której wzięli udział autorzy i reżyserzy prezentowanych sztuk: Judyta Berłowska, Agata Dyczko, Lena Frankiewicz i Tomasz Szczepanek.

Dni Patronów. Część projektu poświęcona twórczości Helmuta Kajzara, Tymoteusza Karpowicza i Tadeusza Różewicza. W ciągu kilku dni zaprezentowaliśmy nasze dwa nowe, premierowe spektakle: Pawła Miśkiewicza Nauka chodzenia według tekstów Tadeusza Różewicza oraz Gwiazdę Helmuta Kajzara, w reżyserii Krzysztofa Czeczota a także Kartotekę/Kartotekę rozrzuconą Tadeusza Różewicza w reżyserii Marcina Kalisza, z Teatru Ludowego w Nowej Hucie [spektakl, którego WTW był koproducentem] oraz czytanie performatywne Zakupu z dostawą na miejsce Tymoteusza Karpowicza, w reżyserii Marka Fiedora.

Szczególnym wydarzeniem Dni Patronów była transmisja na żywo spektaklu Gwiazda w Programie Drugim Polskiego Radia, która odbyła się 9 września.

Materiały video:

- reportaż z Festiwalu Dramatu można obejrzeć TUTAJ

- reportaż z Dni Patronów dostępny jest TUTAJ

- reportaż z Czytań Dramatów można obejrzeć TUTAJ

Festiwal Dramatu, spektakle: 

Nowy Teatr, Warszawa

APOKALIPSA

Reżyseria: Michał Borczuch

Tekst i dramaturgia: Tomasz Śpiewak

Kostiumy, scenografia: Dorota Nawrot

Reżyseria światła: Katarzyna Łuszczyk

Muzyka: Bartosz Dziadosz „Pleq”

Asystent reżysera, inspicjent: Radosław Mirski

Asystentka scenografa: Weronika Biernat

II asystent reżysera: Jędrzej Piaskowski

Konsultacje językowe: Karolina Porcari

Mural: Krzysztof Mężyk, Ludmiła Woźniczko

Charakteryzacja: Monika Kaleta

Występują:

Bartosz Gelner, Marek Kalita, Sebastian Łach, Marta Ojrzyńska, Jan Sobolewski, Ewa Dałkowska, Krzysztof Zarzecki.

Premiera: 29 września 2014

Spektakl dla widzów dorosłych

Czas trwania: 2 godziny

Europę po dwóch wojnach światowych przenikają wciąż włókna i strzępy ideologii. Pier Paolo Pasolini udziela ostatniego wywiadu i w kilka godzin później ginie. Jego zmasakrowane ciało z plaży w Osti staje się ponurym prognostykiem dla Europy. Następnego dnia Oriana Fallaci pisze do niego list, ujawniając sekrety ich ambiwalentnej przyjaźni. U bram Włoch stoi obcy, by dołączyć do proletariackich mas…

Michał Borczuch powołuje do życia bohaterów tamtych wydarzeń, i ówczesne konflikty, które dzisiaj nabierają śmiertelnej wyrazistości. Osobiste przekleństwa Pasoliniego i Fallaci stają się pożywką dla upiornych współczesnych postaci.

Dobra córka i wyrodny syn starej dobrej Europy. Inspiracje przedstawienia Michała Borczucha tkwią w dwóch radykalnie wyrazistych a jednocześnie przeciwstawnych dyskursach traktujących o cywilizacji Zachodu i jej fantazmatycznym Innym – uosobionym w postaci wyznawcy Islamu, terrorysty, nielegalnego imigranta. Literacką inspirację dla scenariusza stanowią dwie postaci: ikona dwudziestowiecznego dziennikarstwa politycznego, Oriana Fallaci oraz reżyser, dramatopisarz i poeta, Pier Paolo Pasolini.

Między wściekłością i dumą Fallaci i uwiedzionym postacią innego kontestatorem Pasolinim rozciąga się przestrzeń przedstawienia Borczucha.

***

Narodowy Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej, Kraków

Paweł Demirski

NIE-BOSKA KOMEDIA. WSZYSTKO POWIEM BOGU!

Reżyseria: Monika Strzępka

Dramaturgia - Paweł Demirski

Scenografia, kostiumy - Michał Korchowiec

Muzyka - Jan Suświłło

Nagranie muzyki - Bogdan Długosz

Inspicjentka / suflerka / asystentka reżyserki - Hanna Nowak

Występują:

Auschwitz Tour / Lęki Hrabiego Henryka - Małgorzata Zawadzka

Barbara Niechcic / Prozac - Dorota Segda

Leonard / Przechrzta - Radomir Rospondek

Orcio / Lęki Poranne Codzienne - Juliusz Chrząstowski

Pankracy / Diabeł - Michał Majnicz

Papa Wincenty / Arcydramat - Adam Nawojczyk

Wilk Z Wall Street / Rotschild - Szymon Czacki

Żona / Pankracy - Anna Radwan

Dziewica / Melancholia - Marta Nieradkiewicz

Krasiński / Hrabia Henryk - Marcin Czarnik

Krasiński / Hrabia Henryk – Ewa Kaim

Dziewica / Melancholia - Dorota Pomykała

Przechrzta / Cepelia Winy - Monika Frajczyk

Premiera: 20 grudnia 2014

Czas trwania: 3 godz. 30 min.; 1 przerwa

Spektakl stawia trudne pytania: czy jakakolwiek społeczna rewolucja ma sens lub czy antysemityzm jest nieodłącznym elementem polskiej mentalności? „Akcja toczy się w podglebiu polskiej współczesności. Nad sceną wiszą drzewa, pod ich korzeniami szlachecki dworek sąsiaduje z inteligencką kawiarnią, kserokopiarką i kozetką psychoterapeuty, w tle zaś wieża strzelnicza i karuzela, jaka kręciła się przy murze warszawskiego getta w wierszu Miłosza. Barbara Niechcic (świetna Dorota Segda) żyje nostalgią za epoką arystokratów, Zygmunt Krasiński/ Hrabia Henryk (Marcin Czarnik/ Małgorzata Hajewska-Krzysztofik) szaleje ze strachu przed nadciągającym nowym porządkiem, którego wcieleniem są dla niego silni ekonomicznie Żydzi, wśród nich Rotschild/Wilk z Wall Street (Szymon Czacki) – symbol zarówno Holocaustu, powojennych pogromów i dzisiejszego 1% bogatych” – pisała Aneta Kyzioł w „polityce” . Świetnie zagrane przedstawienie z sugestywnym finałem, które nie pozostawia widza obojętnym, zebrało wiele prestiżowych nagród teatralnych.

Bohaterowie „Nie-boskiej” Strzępki i Demirskiego to postaci umorusane. Utaplane w tym wszystkim, co pięknie nazywamy narodowym mitem. Z tym że podlega on dekonstrukcji – nieco jajcarskiej, ale przede wszystkim do bólu bezkompromisowej. Mamy do czynienia z rzeczywistością obłędu. Szaleństwo jest tutaj słowem-kluczem. (…) Świat wypadł z ram i ani Strzępka, ani Demirski nie udają, że jest inaczej. W tym tkwi geniusz ich spektaklu. Geniusz ironią i groteską podszyty.

Alicja Müller, „Teatralia”

***

Teatr Polski im. Hieronima Konieczki, Bydgoszcz

Agnieszka Jakimiak, Weronika Szczawińska

WOJNY, KTÓRYCH NIE PRZEŻYŁAM

Reżyseria: Weronika Szczawińska

Dramaturgia: Agnieszka Jakimiak

Scenografia i kostiumy: Daniel Malone

Asystent scenografa: Piotr Wawer Jr.

Muzyka: Krzysztof Kaliski

Ruch: Agata Maszkiewicz

Reżyseria światła: Robert Łosicki

Realizacja dźwięku: Łukasz Maciej Szymborski

Inspicjent: Mateusz Stebliński

Występują:

Marta Malikowska, Maciej Pesta, Sonia Roszczuk, Jan Sobolewski, Małgorzata Trofimiuk, Piotr Wawer Jr.

Premiera: 23 września 2015

Czas trwania: 90 min bez przerwy

Jak wygląda wojna, której się nie przeżyło? Jak doświadcza się wojny, której się nie przeżyło? Czym jest wojna w czasach, kiedy obraz wojny został zastąpiony przez wojnę na obrazy?

„Wojny, których nie przeżyłam” to spektakl, który eksploruje niewygodne i wstydliwe doświadczenie naszej współczesności – doświadczenie właściwe podglądaczom historii (którymi w zasadzie wszyscy jesteśmy), typowe dla obserwatorów obcych wojen, rzucających swoje ciekawskie spojrzenia z bezpiecznego terytorium, na którym wojna jest wciąż tylko słowem, cudzym wspomnieniem, niebezpieczną fantazją. Fantazją niezwykle kuszącą – bo dającą prawo do zawłaszczenia nie swoich przeżyć, obsadzenia siebie w dowolnie wybranej roli, wyprodukowania emocjonalnych wstrząsów bez poniesienia realnych konsekwencji.

***

Teatr Żydowski im. Estery Kamińskiej, Warszawa

AKTORZY ŻYDOWSCY

Reżyseria: Anna Smolar

Scenariusz i dramaturgia: Michał Buszewicz

Scenografia i kostiumy: Anna Met

Muzyka na żywo: Dominika Korzeniecka

Asystentka reżysera: Paulina Lombarowicz

Obsada:

Ryszard Kluge, Mariola Kuźnik, Joanna Rzączyńska, Izabella Rzeszowska, Małgorzata Trybalska, Jerzy Walczak

Premiera: 29 maja 2015

Czas trwania: 75 min. bez przerwy

Aktorzy, występując pod własnymi nazwiskami tworzą z nich jednocześnie nazwy postaci, które wypełnione mogą być treścią bazującą zarówno na własnym życiorysie, jak i doświadczeniu kolegów, lub wreszcie kompletnie zmyśloną. Stąd również, mogące się pojawić w spektaklu, rozmaite niekonsekwencje, na których można by było przyłapać „zwierzających się” gospodarzy szabatowej wieczerzy. Przyglądanie się przez nas aktorom Teatru Żydowskiego, aby o nich opowiedzieć daje szanse na przyglądanie się przez widzów „Aktorom Żydowskim” aby na podstawie tego spotkania zauważyć, że specyficzny charakter tej grupy ma wiele wspólnego z grupami o wiele szerszymi, bardzo często stawianymi w opozycji wobec któregokolwiek z członów nazwy. Być może właśnie w specyficzności można odkryć drogę ku uniwersalności. W trakcie jednej z rozmów pojawiło się spostrzeżenie: „To przecież jest spektakl o wstydzie”. Można by dodać: „Tak, o wstydzie, ale też o dumie”.

***

Dzika Strona Wisły

ŻOŁNIERZ POLSKI Patriotyczny one man show Rafała Rutkowskiego

Scenariusz: Maciej Lubieński i Michał Walczak

Reżyseria: Michał Walczak

Występuje: Rafał Rutkowski 

Premiera: 15 czerwca 2016 

Czas trwania: 80 min. bez przerwy

Warszawski Teatr Makabry przedstawia: jak dostać się do wojska? Jak rozpoznać, czy wybuchła wojna? Jakie produkty warto kupić na wypadek konfliktu zbrojnego? Jak zrobić rekonstrukcję historyczną w weekend? Na te i inne pytania odpowie weteran, patriota i mistrz sztuk walki, pułkownik Gazda. Na zamówienie MON odbędzie się szkolenie wojskowo-patriotyczne z elementami burleski, które wyłoni teatralny oddział paramilitarny, gotowy do prowadzenia wojny hybrydowej i patrolowania Warszawy. Ułańska fantazja, szarże, koszarowe żarty, makabra i anegdotki z pola walki, a przede wszystkim neopatriotyczne hity: Karbala, WKU, Zakochany Dron.

Po Ojcu polskim i Seksie polskim Maciej Łubieński i Michał Walczak łączą siły w kolejnym, tym razem wyjątkowo wybuchowym, patriotycznym show Rafała Rutkowskiego. Daj się zmusztrować, poczuj smak przygody i zostań żołnierzem polskim.

***

Teatr Narodowy im. Iona Luki Cariagale, Bukareszt

Dorota Masłowska

MIĘDZY NAMI JEST DOBRZE

Reżyseria: Radu Afrim

Scenografia: Irina Moscu

Asystent scenografa: Iulia Gherghescu

Muzyka na żywo: Cezar Antal

Sound design: Călin Țopa

Sound universe: Radu Afrim

Light design: Roxana Docan

Video: Dimitris Palade

Reżyser techniczny: Costică Lupșa

Występują:

Mała metalowa dziewczynka, Reżyser - Dorina Chiriac

Halina - Liliana Ghiță

Monika i inne role - Istvan Teglas

Prezenterka i inne role - Florentina Ţilea

Osowiała staruszka, Aktorka - Marius Manole

Bożena - Natalia Călin

Wujek Maurycy - Cezar Antal

Premiera: 27 września 2015

Czas trwania: 105 min. bez przerwy

„Nie jestem wielbicielem teatru politycznego, zawsze skłaniałem się ku teatrowi społecznemu, nie włączając się jednak do grona lewicowych reżyserów-cierpiętników ani do grupy prawicowych kontestatorów. „Między nami jest dobrze” to sztuka głęboko ludzka, zbudowana w oparciu o przemyślenia dziewczynki, która musi stawić czoła „gotowym rozwiązaniom” politycznej krzyżówki. Krzyżówki znalezionej na śmietniku historii. Tam gdzie też można znaleźć ból w słoikach kefiru, rozsypany śmiech i organiczne emocje w dwulitrowych butelkach z plastiku. I jeszcze trochę papierowych samolocików z czasów II wojny światowej.”

Gorąco dziękuję całemu zespołowi za niepowtarzalne chwile podczas prób.”

Radu Afrim

***

CZYTANIA

Wrocławski Teatr Współczesny

Bogusław Kierc

ŁZAWE ZJAWY ROKU PAMIĘTNEGO

reż. Tomasz Cymerman

scen. Kornelia Dzikowska

muz. Piotr Żyła

Występują:

Elżbieta Golińska, Maria Kania, Tomasz Kocuj, Ewelina Paszke-Lowitzsch, Katarzyna Pilichowska (gościnnie), Irena Rybicka, Jolanta Solarz-Szwed, Krzysztof Boczkowski, Maciej Kowalczyk, Krzysztof Kuliński, Marcin Łuczak, Michał Szwed, Maciej Tomaszewski

Teatr im. Heleny Modrzejewskiej, Legnica

Weronika Murek

SZTUKA MIĘSA

Reż. Agata Duda-Gracz

Muzyka na żywo – Cezary Studniak

Występują:

Gabriela Fabian, Ewa Galusińska, Magda Skiba, Małgorzata Urbańską, Bogdan Grzeszczak, Mateusz Krzyk, Paweł Palcat, Albert Pyśk

Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego, Katowice

Artur Pałyga

WŚCIEKŁOŚĆ

Reż. Piotr Ratajczak

Występują:

Ewa Kutynia, Bogumiła Murzyńska, Andrzej Dopierała, Michał Rolnicki

DNI PATRONÓW / STREFY KONTAKTU 2016 / ESK 2016

Blisko 1200 widzów obejrzało od 6 do 9 października 2016 teatralne realizacje tekstów Helmuta Kajzara, Tymoteusza Karpowicza i Tadeusza Różewicza. Wrocławski Teatr Współczesny zorganizował minifestiwal ich twórczości – Dni Patronów.

Co wieczór na Dużej Scenie prezentowaliśmy NAUKĘ CHODZENIA – spektakl, który prowadzi widza przez dramaty, prozę i poezję Tadeusza Różewicza. Reżyser i autor scenariusza, Paweł Miśkiewicz, postawił przed aktorami trudne zadanie: wcielając się w kolejne role jednocześnie pozostają sobą, wędrują wraz z publicznością pośród metafor, spostrzeżeń i intuicji Poety. Scenografia Barbary Hanickiej to przestrzeń z pozoru prowizoryczna, niczym w Różewiczowskiej „Śmierci w starych dekoracjach”: zniszczone kolumny, fragment sali baletowej z wielkim lustrem, sterta krzeseł, samotne fotele, stara leżanka z gabinetu lekarskiego, a obok piękna harfa, fisharmonia i duży zegar elektroniczny, który odmierza czas do nieubłaganego końca. Niekiedy przez środek sceny przejeżdża wózek operatorski i na ścianie w głębi widzimy zbliżenia twarzy bohaterów. Rzecz jest o życiu i śmierci, o ciszy i hałasie, o wstydzie i wzruszeniu. To spektakl zespołowy. Jego osią jest postać grana przez Jerzego Senatora. W znakomitym monologu z fragmentów prozy „Matka odchodzi” oglądamy Krzesisławę Dubielównę.

ZAKUP Z DOSTAWĄ NA MIEJSCE – czytanie performatywne nigdy wcześniej nie wystawianego tekstu Tymoteusza Karpowicza – wyreżyserował Marek Fiedor. W ascetycznej scenografii, w trzech oddzielonych ścianami pudłach zwróconych ku widowni, umieścił na środku Panią Domu i Dostawcę, który przywozi jej zamówione, podobno przez męża, meble. Po bokach, w swobodnych pozach spoczywają Tragarze [Maciej Kowalczyk i Krzysztof Zych]. Oddychają i sapią z zapałem, imitując wnoszenie mebli. Zina Kerste i Tadeusz Ratuszniak patrzą w teksty umieszczone na pulpitach do nut, włączają i wyłączają archaiczne magnetofony szpulowe, na których zapisana została cała akustyka spektaklu – odkurzanie, uruchamianie przycisków podczas prezentacji supernowoczesnych mebli, wyrzucanie starych sprzętów przez okno. Kolejne przeczytane kartki rozsypują się wokół aktorów. Okazuje się wkrótce, że nowe meble trafiły do tego domu przez pomyłkę, a Dostawca – przed chwilą namiętny kochanek – znów staje się tylko profesjonalnym handlowcem. Słyszymy jak Pani zbiega na podwórze, aby uratować to, co zostało. Dźwiga potem po schodach wieżowca resztki dobytku, recytując fragmenty Drogi Krzyżowej. U Karpowicza nic nie jest takie, jakie się wydaje. Tragikomiczna opowieść o małżeńskiej zdradzie przeistacza się w historię zmagań z samym sobą. Do głosu dochodzą niespełnione pragnienia i skrywane pokusy.

KARTOTEKA Tadeusza Różewicza – koprodukcja WTW i Teatru Ludowego z Krakowa – w reżyserii Marcina Kalisza to spektakl adresowany przede wszystkim do młodych widzów. Ich rówieśnicy – gimnazjaliści i licealiści – partnerują tu ósemce zawodowych aktorów. Obydwa zespoły się dopełniają. Młodzi rozpoczynają spektakl już w foyer, dialogując z widzami przy pomocy cytatów z Różewicza. Później staną się chórem „starców”, będą też śpiewać i wcielać się w kolorowe postaci zaludniające dzisiejszą młodzieńczą wyobraźnię. Bohaterów jest w tym spektaklu wielu. Przechodzą od prawej do lewej, wypowiadają tekst czasem symultanicznie, czasem demonstracyjnie niedbale. Za główną przestrzenią jest jeszcze druga, równoległa, a za oknami budynku Sceny na Świebodzkim także przesuwają się niewyraźne postaci. Część akcji można obserwować tylko na 34 monitorach zawieszonych w geometrycznej kompozycji na wprost widowni. Zwielokrotnieni bohaterowie po kolei zajmują ustawione „na trasie” wielkie łóżko. Na nim przeszłość miesza się z teraźniejszością i z jakąś nieprzewidywalną, enigmatyczną przyszłością, ku której mknie cały ten poszatkowany świat.

Pokaz GWIAZDY Helmuta Kajzara w reżyserii Krzysztofa Czeczota na zakończenie Dni Patronów był jednocześnie transmitowany przez Program Drugi Polskiego Radia w postaci słuchowiska. To spektakl szczególny: widzowie oglądają go w słuchawkach i w nich słyszą specjalnie spreparowaną ścieżkę dźwiękową, jakby udało im się wniknąć w myśli bohatera. Nawet grana na żywo muzyka [Adam Milwiw Baron, Paweł Konikiewicz] brzmi tylko w słuchawkach, a gdy się je zdejmie – słychać suchy dźwięk naciskanych klawiszy. Słuchacze radia nie mogli zobaczyć zmultiplikowanych obrazów aktora w żywym planie i na monitorach, świetnych projekcji Jakuba Lecha, kostiumów – tytułowa postać występuje m.in. w okazałym biały futrze z trenem. Usłyszeli poetycki, rozedrgany monolog człowieka, który balansuje na krawędzi życia i umierania, przeszłości i teraźniejszości, histerii i rozpaczy. Maciej Tomaszewski brawurowo zagrał artystę, dla którego scena była zawsze całym życiem, samotnego, niespełnionego, skazanego na wieczne nienasycenie, wciąż w pogoni za doskonałością kreacji. Jego bohater zmaga się z samym sobą, ale także z mitem wielkiego aktora – Tadeusza Łomnickiego – który grał Gwiazdę w słuchowisku radiowym w reżyserii Zdzisława Wardejna [1976]. Fragmenty tego słuchowiska również znalazły się w ścieżce dźwiękowej spektaklu.